Tegen welke ziekten moeten wij gevaccineerd zijn (basisvaccinaties)?  
Wat zijn de aanbevolen of de verplichte vaccinaties voor de reizigers? 
Waar en hoe kan men zich laten inenten?
Ontdek de antwoorden hier.

De basisvaccinaties

De basisvaccinaties worden in België (in principe) toegediend aan elk kind. Het betreft de volgende ziekten: mazelen, bof, rubella (rodehond), polio, tetanus, difterie, kinkhoest en (sinds 1999) hepatitis B.
Vóór uw vertrek dient u na te gaan of een herhalingsvaccinatie tegen één van deze ziekten nodig is.

Tetanus: de vaccinatie tegen tetanus is onontbeerlijk voor elke reiziger (en zelfs voor degenen die niet reizen). Een herhalingsvaccinatie is vereist om de 10 jaar.

Difterie komt nog steeds voor in enkele tropische of subtropische landen, evenals in sommige landen die vroeger deel uitmaakten van de Sovjet-Unie. Ook hier is een herhalingsvaccinatie om de 10 jaar van toepassing.

Polio of poliomyelitis treft sommige Afrikaanse en Aziatische landen. De eerste inenting geldt 10 jaar, een tweede vaccinatie volstaat om voor de rest van het leven beschermd te zijn.

In België wordt het vaccin tegen hepatitis B toegediend aan elk kind sinds 1999. Dit type hepatitis kan chronisch worden en wordt doorgegeven via besmet bloed (transfusie, chirurgische of tandheelkundige ingrepen, injectienaalden, piercings of tatoeages) of via seksuele relaties. Indien u de gebaande paden wilt verlaten (in Afrika, Azië of Latijns-Amerika), wordt een (herhalings)vaccinatie tegen hepatitis B ten sterkste aanbevolen.

Voor de mazelen, de rubella (rodehond) en de bof: controleer of u tijdens uw kinderjaren (voor het leven) werd ingeënt. Doe het nodige indien dit niet het geval zou zijn.

De reisvaccinaties

Hepatitis A: dit type leverziekte (geelzucht) wordt veroorzaakt door een virale infectie die de lever aantast ten gevolge van de opname van besmet voedsel of water. Aan reizigers die zich naar tropische of subtropische landen begeven, wordt ten zeerste aanbevolen om zich tegen deze ziekte te laten vaccineren, ook al reizen ze in hygiënisch goede omstandigheden.

De gele koorts is een ernstige ziekte (hemorragische koorts) die in sommige delen van Afrika en Zuid-Amerika voorkomt. Een vaccinatie tegen gele koorts is verplicht (of – in sommige landen – ten zeerste aanbevolen) indien u zich naar die bestemmingen wilt begeven. De meeste betrokken landen zullen u een bewijs van vaccinatie vragen indien u het land wilt betreden of verlaten. Vaccinaties tegen gele koorts worden toegediend in erkende vaccinatiecentra.

Malaria (paludisme) is een parasitaire ziekte die door muggen overgedragen wordt. De ziekte komt voor in heel wat tropische en subtropische landen. Reizigers die naar die landen reizen, moeten zich preventief beschermen door een geneesmiddel in te nemen (zie het artikel Hoe kan men malaria vermijden?)

Rabies (hondsdolheid) is een risico dat nog in vele landen aanwezig is. Een preventieve inenting biedt slechts een beperkte bescherming. Vermijd vooral door een dier gebeten of gekrapt te worden (let dus op indien u een dier wilt strelen, zelfs huisdieren!), en raak geen dode dieren aan.
Indien u gebeten wordt, ontsmet u best zo snel mogelijk de wonde en neemt u onmiddellijk contact op met een geneesheer of met een hospitaal.

Tekenencefalitis (soort hersenontsteking) komt vooral voor in bosrijke gebieden vanaf de lente tot in de herfst. Het risico is vooral hoog in Midden-Europa en in Oost-Europa voor trekkers of kampeerders. Zoals de naam het zegt, wordt de ziekte verspreid door teken.

De Japanse encefalitis (soort hersenontsteking) is een ziekte die aanwezig is in sommige streken van Zuidoost-Azië en die door muggen verspreid wordt.

Dengue en Chikungunyakoorts worden eveneens door muggen overgedragen. De ziektes komt voor in veel tropische landen. Ze veroorzaken koortsaanvallen, hoofd-, spier- en gewrichtspijn. Er bestaat momenteel geen vaccinatie om de ziekte te bestrijden. Een goede bescherming tegen muggenbeten is dus de beste preventie.

Het zikavirus (overgedragen door muggen) komt sinds kort sterk voor in sommige landen van Zuid- en Midden Amerika, maar werd voordien ook waargenomen in delen van Afrika en Oceanië. De symptomen komen overeen met die van de griep (hoofdpijn, koorts, spierpijn of gewrichtspijn) samen met huiduitslag en conjunctivitis (rode ogen). In sommige gevallen kan de persoon ook buikpijn hebben, braken of diarree ontwikkelen. Andere ernstige gevallen kunnen leiden tot neurologische problemen.
Indien de besmette persoon zwanger is, kan het virus eveneens de foetus treffen en een microcefalie veroorzaken (misvorming van de schedel).
Er bestaat momenteel geen vaccinatie om de ziekte te bestrijden. Een goede bescherming tegen muggenbeten is dus de beste preventie.

Andere ziekten zoals bilharziose, tyfus en cholera treffen vooral reizigers die zich begeven in regio’s waar de hygiënische omstandigheden zeer slecht zijn, of waar de ziekte endemisch of latent aanwezig is.  Raadpleeg uw arts.
Wees ook attent op de overdraagbare geslachtsziekten en bescherm u bij seksuele contacten.

Hoewel de turista gewoonlijk geen ernstige gevolgen heeft, is het een aandoening van meestal tijdelijke aard die de grote meerderheid van de toeristen treft en die vermeden kan worden door enkele preventieve maatregelen m.b.t. voeding en hygiëne na te leven.

Waar kan men zich laten vaccineren?

Gaat u op reis naar een risicogebied? Raadpleeg dan eerst uw geneesheer minstens 1 maand vóór uw vertrek. Hij zal u kunnen zeggen welke vaccinaties en preventieve behandelingen nodig zijn en welke contra-indicaties van toepassing zijn. Uw gezondheidstoestand, het type reis, de bezochte gebieden en de duur van uw reis zullen hierbij van groot belang zijn.
De erkende vaccinatiecentra zullen u informatie kunnen verstrekken en de nodige specifieke vaccins kunnen toedienen (waaronder het vaccin tegen gele koorts).
De vaccinatiecentra (of uw behandelende arts die u de inenting heeft toegediend) zullen u een internationaal vaccinatiecertificaat afleveren. U zal dit document samen met uw identiteitsdocumenten en reisdocumenten aan de douane moeten kunnen voorleggen van landen die een vaccinatieverplichting opleggen.

Welk vaccin voor welke bestemming?

Op de website van het Tropisch Instituut van Antwerpen zal u per bestemming het nodige advies kunnen vinden. Het Instituut beschikt eveneens over een app, Wanda genoemd, waarmee de reizigers zich kunnen informeren en op de hoogte kunnen blijven van de medische voorzorgen en gezondheidsrisico’s per land. Klik hier voor meer informatie.

Tip:  Noteer in een boekje de vaccinaties die u werden toegediend samen met de datum van de injectie en bewaar dit document in uw reisdocumenten. 

Lees ook :
– Reisvaccinaties en hun bijwerkingen
– Aanvraag tot medische bijstand bij Europ Assistance
– De reispaotheek
– Reizen met geneesmiddelen

.