Fysieke gezondheid, mentale gezondheid, dagelijkse verzorging en welzijn… Sinds de uitbraak van de coronacrisis worden er 40% meer gezondheidapps gedownload.

In ons artikel over geconnecteerde toestellen hadden we het reeds over het belang van de digitale wereld voor de gezondheid. Ook de verwante digitale apps zijn dagelijkse hulpmiddelen om gegevens te meten en te analyseren.

Wat zijn gezondheidapps?

Een artikel van de Europese Commissie geeft volgende definitie: “Onder digitale gezondheid en zorg verstaan we het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (ICT) voor preventie, diagnose, behandeling, monitoring en beheer op medisch gebied en voor de monitoring en stimulering van een gezonde levensstijl.”

We kunnen de gezondheidapps in twee categorieën onderverdelen in functie van het technisch gebruik op uw smartphone.

1. Gezondheidapps die uw parameters analyseren

Deze digitale applicaties op uw smartphone gebruiken interne sensoren om parameters te analyseren. De meest bekende sensoren zijn de gyroscoop en de versnellingsmeter die o.a. kunnen gebruikt worden om uw stappen te tellen, om het aantal verdiepingen te bepalen of om uw wandelsnelheid te meten.

Deze gezondheidapps zijn nauw verbonden met geconnecteerde toestellen. het meest bekende – en meest gebruikte – geconnecteerde toestel is het uurwerk. Er bestaan uurwerken die ook uw hartslag kunnen meten.

2. Gezondheidapps die uw gegevens analyseren

De eerste categorie van gezondheidapps zijn vooral gericht op de fysieke gezondheid. Maar er bestaan ontelbare gezondheidapps die geen sensoren nodig hebben om te functioneren. Het gaat om applicaties voor de opvolging en de monitoring van een proces:

Applicaties gelinkt aan de voeding
Applicaties gelinkt aan het mentaal welzijn
Applicaties gelinkt aan de menstruatiecyclus of de zwangerschap
Applicaties gelinkt aan de controle van verslavingen
Applicaties voor de communicatie tussen een arts en een patiënt of op grotere schaal, tussen de overheid en de bevolking.

Deze applicaties gebruiken dus de meest eenvoudige technische elementen van uw smartphone. Denk maar aan meldingen, herinneringen, internettoegang, microfoon of camera. De werking van deze applicaties berust ook op een menselijke handeling: indien de gebruiker geen gegevens invult, dan kan er niets worden geanalyseerd.

Medische apps of gezondheidapps?

Er bestaan dus ontelbare applicaties binnen het domein van de gezondheid. Wie “gezondheid” zegt, zegt echter niet automatisch “medisch”. In België bestaat er een lijst van medische apps. U vindt die lijst op het Belgische platform m-HealthBelgium. Momenteel worden slechts 34 applicaties officieel erkend als medische apps.

Alle andere applicaties, ook al leveren ze voordelen op voor de vele gebruikers, mogen dus niet op de markt worden gebracht als medische hulpmiddelen. Dat zou misleidende reclame zijn en dat kan u melden via het portaal Meldpunt.

Het businessmodel achter de gezondheidapps

Zelfs het meest lovenswaardige doel kan niet overleven zonder financiering. Achter de gezondheidapps staan mannen en vrouwen die werken om de applicaties te doen draaien en tot bij u te krijgen. De meeste applicaties hebben dus een businessmodel.

De applicaties moeten echter een aantal obstakels overwinnen: de vluchtigheid van de gebruikers en een oververzadigde markt. Ook het mechanisme van e-commerce is een realiteit. Gebruikers zijn gewoon geworden aan het principe “eerst testen, dan pas betalen”. De digitale applicaties moeten dus op zoek gaan naar omwegen om geld te verdienen:

Een “freemium” dienst aanbieden, dat wil zeggen: gratis inhoud gedurende een welbepaalde periode vooraleer u langs de kassa moet passeren.
Een gratis versie aanbieden, met heel veel reclame.

“Geld verdienen op het internet”, betekent meestal ook dat gegevens verkocht worden aan adverteerders. De GDPR-regels zijn steeds strikter maar ze nemen niet weg dat uw gegevens vrij kunnen circuleren wanneer u de voorwaarden onvoldoende grondig leest.

In het geval van misbruik kunt u een klacht indienen op de website van de Gegevensbeschermingsautoriteit.

Zijn digitale applicaties nuttig voor uw gezondheid?

Iedereen heeft andere behoeftes en voelt de dingen verschillend aan. U zou kunnen stellen dat u de digitale wereld de rug moet toekeren om in goede gezondheid te blijven. Maar u zou echter ook kunnen stellen dat een applicatie het ENIGE hulpmiddel is om uw “gezonde” doelen te bereiken.

Die doelen kunnen divers zijn: kilo’s kwijtraken, sterkere spieren krijgen, beter eten, beter slapen, meer ontspannen, minder roken of meer sporten, … In alle gevallen is een begeleiding op verschillende vlakken aangewezen.

Vraag raad aan uw naasten, aan uw arts, aan uw sportcoach of/en aan uw voedingsdeskundige! Vaak zullen deze personen u ook één of meerdere gezondheidapps aanraden.

Overdaad en schone schijn

De keerzijde van de medaille is dat deze applicaties een bepaalde afhankelijkheid kunnen creëren. We worden afhankelijk van de resultaten, afhankelijk van de richtlijnen en afhankelijk van de drang om doelen te bereiken of normen te behalen. We voelen ons bijgevolg slecht wanneer we vergeten zijn om onze gegevens in te vullen.

Let ook op met veelbelovende berichten en programma’s die soms extreme vormen aannemen. Indien het gaat om applicaties om te diëten of te sporten, stort uzelf dan niet alleen in het avontuur. Deze applicaties beloven vaak fantastische resultaten maar zijn gebaseerd op “normen” die niet voor iedereen zijn weggelegd.

Een goed voorbeeld? Sommige gezondheidapps geven een overzicht van uw algehele gezondheid door uw lengte met uw gewicht te vergelijken. Zo wordt berekend of u al dan niet aan overgewicht of aan ondergewicht lijdt. Dit resultaat houdt echter geen rekening met de spiermassa en de vetmassa. Nochtans zijn die parameters belangrijk. En het is niet door op een speciale weegschaal te gaan staan, bij de arts, de voedingsdeskundige of de sportcoach, dat u een allesomvattend beeld krijgt van uw gewicht.

U heeft het begrepen: de gezondheidapps zijn zeer goede hulpmiddelen… op voorwaarde dat u voldoende geïnformeerd bent en, indien nodig, goed begeleid wordt. Hebt u nog twijfels? Aarzel dan niet om met uw arts te overleggen i.v.m. de applicatie die u wenst te gebruiken. Dit kan in de dokterspraktijk of tijdens een medische teleconsultatie!