Op avontuur gaan is niet iets wat je kunt improviseren, want de risico’s op ongelukken kunnen talrijk zijn. Hoe moet je je voorbereiden, in het bijzonder op medisch vlak? Is het beter om begeleid te reizen? Wat moet je doen als er een gewonde is? 

Hieronder deelt Tom de Dorlodot als ervaren avonturier en sportman, zijn beste tips. 

1. De basisdocumenten

Je hebt je reis gepland en het is nu tijd om je te voorbereiden. Afhankelijk van je bestemming kan je identiteitskaart voldoende zijn, maar andere landen vereisen een paspoort, soms met een visum, en een vaccinatiebewijs. Vergeet niet de geldigheidsdatum van je identiteitsdocumenten te controleren, zodat je zorgeloos kunt inschepen. Het is natuurlijk ook van essentieel belang om een goede reisverzekering te hebben. Dit voorkomt een hoop zorgen in geval van problemen.

2. De medische check-up

Ben je fysiek klaar om aan je reis te beginnen?
Niets is beter dan de medische goedkeuring van je dokter. Vergeet een kleine controle bij je tandarts ook niet. Kiespijn hebben en vastzitten in niemandsland is een helse situatie (dit overkwam een vriend van mij toen hij de Atlantische Oceaan overstak).

3. De minimale EHBO-kit

Als jij je bagage moet dragen, mag er geen sprake zijn van overbelasting. Als je op avontuur gaat, moet je er volop voor kunnen gaan. Neem het allernoodzakelijkste mee, afhankelijk van het soort reis dat je gaat maken, en dit natuurlijk zonder de elementaire EHBO-doos te verwaarlozen. Volgende dingen moeten zeker mee:

• Zonnecrème met een hoge UV-index die meerdere malen per dag moet worden aangebracht om verbranding te voorkomen. Kies voor natuurlijke zonnecrèmes, gecertificeerd biologisch en zonder chemische filters, zodat je het milieu niet vervuilt.
• Muggenwerend middel, aangepast aan het land waar je naartoe gaat (sommige bestrijden ook de teken), een aspivenin kit (te gebruiken bij insectensteken, niet om een slangebeet te behandelen) en een verzachtende crème om de jeuk te kalmeren als je gebeten bent. Let op tekenbeten. Zij kunnen een  hersenvliesontsteking veroorzaken.
• Ontsmettingsmiddel, verband en arnica.
• Paracetamol voor lichte hoofdpijn, antidiarree, antiemetica (in geval van braken).
• Pincet, schaar en/of nagelknipper.

4. Laat anderen je spoor volgen

Bepaal duidelijk je route en communiceer ze aan uw dierbaren. Tracht er niet van af te wijken. Het is van essentieel belang om contact te kunnen houden in geval van problemen. Je kunt ook telefonische afspraken maken zodat mensen je kunnen volgen van het ene punt naar het andere of gebruik maken van bijvoorbeeld de Garmin Inreach Mini, waarmee je live je GPS-coördinaten kunt doorsturen en in contact kunt blijven. Als je je plannen verandert, is het belangrijk dat je dat snel laat weten aan degenen die je volgen.

5. Wees voorzichtig als je op het terrein bent

Het is uitgesloten om lukraak te improviseren als je ver van huis bent. Het is belangrijk dat je goed op de hoogte bent van de gevaren die je kunt tegenkomen. Zo wandel je in het Zoniënwoud niet op dezelfde manier rond als in een woud in Canada. De gevaren zijn zeer verschillend en het is belangrijk te weten welke dieren je kunt tegenkomen. In Canada is de kans groot dat je beren tegenkomt. Draag een bel of een fluitje en maak lawaai. Laat nooit voedsel in de tent liggen, want dit kan dieren aantrekken. Het is altijd beter om het eten hoog in de bomen te hangen.

In andere gebieden kan je alligators, krokodillen of zelfs haaien tegenkomen. Je moet echt voorzichtig zijn. Het beste advies dat we je kunnen geven: vraag raad aan de plaatselijke bevolking. Alleen zij weten waar en wanneer je kunt gaan zwemmen.

Toen ik met mijn team op safari ging, sliepen we altijd in daktenten. De wilde katachtigen hebben de neiging om bij het vallen van de avond rond het voertuig te dwalen en dat kan gevaarlijk zijn. We zorgden er altijd voor dat we naar plaatsen gingen waar we vanuit een behoorlijke afstand een overzicht hadden. Dit helpt om gevaar te voorkomen. Begeleiding door professionals is ook een goede manier om de risico’s te beperken.

6. Water, altijd maar water

Vergeet niet te drinken en water bij je te hebben. Kies gebotteld water of gefilterd water om darmproblemen te voorkomen. Goede tip: deze filter is geweldig en gemakkelijk overal mee naar toe te nemen: https://www.sawyer.com/products/mini-water-filtration-system

Tenslotte zijn je instinct en je gevoel ook zeer goede bondgenoten waarnaar je zeker moet leren luisteren.

7. Als je alleen reist, doe het dan rustig aan

Alleen op reis gaan, is natuurlijk een stuk gevaarlijker. Het is essentieel dat iemand altijd weet waar je bent.
Als je alleen of met een reisgezel(lin) op trektocht gaat, neem dan een noodzendertje mee dat je kunt activeren in geval van nood of als je verloren loopt. Zo word je onmiddellijk gelokaliseerd.

Als ik bijvoorbeeld alleen de Atlantische Oceaan oversteek, heb ik een baken/noodzender bij me. Zo sein ik mijn positie per satelliet door en als er iets misgaat, kan men mij altijd vinden. Je kunt jezelf ook lokaliseren met behulp van een trackingsysteem op je telefoon of door regelmatig je positie door te geven. Je moet altijd in contact blijven met mensen die je kunnen helpen. Als ik een solo-zeiltocht maak, ben ik in contact met mijn vriendin Sylvie die weerkundige is en regelmatig mijn positie controleert om me te waarschuwen bij naderend slecht weer. Het is een manier om mezelf te beschermen en te communiceren.
Zo heb ik vorig jaar al eens de romp van mijn boot moeten schoonmaken tijdens een overtocht. Dus hing ik me aan een touw vast. Ik stuurde Sofia een bericht dat als ik haar niet binnen 10 minuten terugbelde, ik wellicht in de problemen zou zijn en … sprong in het water.
Je veiligheid is onbetaalbaar. Je moet nooit onnodige risico’s nemen.

Tot slot: als je alleen reist, is er niets beter dan “meeting points” te hebben om weer op krachten te komen, te eten, uit te rusten… Het is altijd beter om een back-up te hebben dan te denken dat je onderweg wel iets zult vinden. Toen ik de Red Bull X-Alps race deed, was ik alleen, maar mijn team volgde me om voor me te zorgen en had zware logistiek mee.

Persoonlijk heb ik er altijd de voorkeur aan gegeven om samen met iemand anders op avontuur te trekken. Als mij iets zou overkomen, heb ik dan altijd een getuige en iemand op wie ik kan rekenen om me te helpen. En laten we eerlijk zijn, het is geweldig om een reis, mooie momenten of het leven in teamverband te delen… het geeft je de mogelijkheid om over andersmans vaardigheden te kunnen beschikken.
Zo ben ik reeds met gidsen uit het hooggebergte op stap gegaan om mijn veiligheid bij de beklimming te waarborgen en zij hebben gebruik gemaakt van mijn ervaring op het gebied van paragliding.

8. Wat als iemand gewond is?

Zorg dat je altijd noodnummers bij de hand hebt. Als je om hulp vraagt, vertel ze dan waar je bent. In de bergen is de makkelijkste manier om je positie door te geven via GPS coördinaten. Een slimme truc: je kunt ze vinden in de “kompas”-applicatie. Op die manier vindt de hulp je op de juiste plaats.

Maar wat als je met twee op stap bent, je medereiziger raakt gewond en is niet in staat om de reddingsdiensten te verwittigen zonder zich te verplaatsen? In dat geval heeft het natuurlijk geen zin om naast hem/haar te blijven zitten en domweg te wachten. Het eerste wat je moet doen, is de persoon veilig stellen. Je moet een plek vinden waar het slachtoffer niet in gevaar is en vooral bijkomende ongelukken vermijden. Zorg ervoor dat het slachtoffer het niet koud heeft, dat hij/zij te eten en te drinken heeft en eventueel iets om het langere tijd uit te houden. Tenslotte kan je het slachtoffer verlaten als – en alleen als – je weet dat je dat je hierdoor geen bijkomende moeilijkheden zult tegenkomen. Je mag geen extra risico’s nemen of je eigen leven in gevaar brengen.

Bij kleine verwondingen kan je altijd je huisarts om advies vragen of een vriend die in de gezondheidszorg werkt. Wij, van onze kant, vroegen soms advies aan onze vriendin Aurélie. Ik deed dit toen een insect in mijn oor was gekropen. Ze adviseerde me om het eruit te halen met een druppeltje waterstofperoxide. Ik geeft toe dat het bijzonder onaangenaam was….

Kortom:  je kunt heel zeker een reiziger of avonturier zijn zonder je leven hiervoor op het spel te zetten. Hoe beter je op je reis bent voorbereid, hoe lichter je gemoedstoestand. En als er dan toch iets met je gebeurt, zal je voorbereid zijn. De kernwoorden zijn: lokaliseer jezelf en speel het veilig.

Geniet van je avontuur. We komen graag binnenkort naar je terug met meer tips.

Tom & Sofia

Ontdek de avonturen en tips van Tom en Sofia in het dossier “Reizen en avontuur”

Foto’s © John Stapels