Xavier Van Caneghem
Er bestaan verschillende soorten tests om Covid op te sporen: “PCR”, “antigeen” of “antistoffen”. Wat zijn de verschillen? Zijn ze betrouwbaar en wat is hun geldigheid?
In België werden er tussen maart 2020 en januari 2022 meer dan 27 miljoen Covidtests uitgevoerd. Meer dan 2 miljoen Belgen testten positief op Covid-19 tijdens diezelfde periode.
Dagelijks worden er duizenden Covidtests uitgevoerd bij de apotheek, in testcentra of bij de mensen thuis. Dagelijks worden er duizenden tests geanalyseerd in laboratoria.
Maar hoe werken die tests eigenlijk? Hoe betrouwbaar zijn ze en zijn de tests officieel geldig?
PCR: de bekendste Covidtest
Wat betekent PCR?
PCR is de afkorting van het Engelse “Polymerase Chain Reaction”. PCR wordt als volgt omschreven:
“Methode die toelaat om specifieke stukken DNA in korte tijd te vermenigvuldigen tot een niveau dat waarneembaar is voor analyse. De stukjes waar de gewenste DNA-sequentie mee begint en eindigt noemt men primers.”
Wat doet een PCR-test?
De PCR-test neemt een uitstrijkje van uw neusvocht of van uw speeksel en kan op basis daarvan het RNA opsporen (ribonucleïnezuur) – drager van genetische informatie – van het coronavirus en van alle varianten.
Hoe betrouwbaar is een PCR-test?
De PCR-test biedt:
- een grote betrouwbaarheid: weinig vals positieve gevallen
- een hoge slaagkans: de meeste besmette mensen testten daadwerkelijk positief
De voor- en de nadelen van een PCR-test
- De PCR-test blijft de meest doeltreffende methode om tests uit te voeren op grote schaal
- Het duurt langer om een PCR-test te analyseren dan een antigeentest
Er bestaan ook “snelle RNA-tests” maar voor deze methode is er specifieke apparatuur nodig die niet aangepast is aan de analyse van een grote hoeveelheid stalen.
De antigeentest: minder gevoelig dan de PCR-test
Wat betekent antigeen?
Eén van de definities van “antigeen” luidt als volgt:
“Een antigeen is een lichaamsvreemde stof die als hij in het dierlijk of menselijk lichaam binnendringt de vorming van antistoffen (of antilichamen) teweegbrengt, die tot afstoting van het antigeen leiden.”
Wat doet een antigeentest?
De antigeentest neemt een uitstrijkje van uw neusvocht of van uw speeksel en kan de antigenen opsporen van het coronavirus en van alle varianten.
Hoe betrouwbaar is de antigeentest?
Het grote voordeel van de antigeentest is dat er weinig vals positieve testen zijn. Een antigeentest is daarentegen minder gevoelig dan een PCR-test.
Een antigeentest is alleen maar nuttig in de week die volgt op de ontwikkeling van symptomen en wanneer het virus in grote hoeveelheid aanwezig is in het organisme.
De zelftest: een indicatieve waarde
De zelftest is eigenlijk een antigeentest met een snel resultaat. U kunt deze Covidtest vrij kopen in grootwarenhuizen of bij de apotheek. Bovendien hoeft u geen zorgprofessional te zijn om de test te kunnen uitvoeren.
Wat doet een zelftest?
Met een zelftest neemt u zelf een uitstrijkje uit de neus en kunt u de antigenen van Covid-19 opsporen.
Hoe betrouwbaar is een zelftest?
Niet iedereen is opgeleid om Covidtests af te nemen. Omdat iedere burger een zelftest kan uitvoeren, kan het aantal vals negatieve testen (door een foute handeling) redelijk hoog liggen. Nochtans is de zelftest een betrouwbare methode wanneer alle stappen correct worden uitgevoerd.
Een zelftest heeft een puur indicatieve waarde. Wanneer de zelftest een positief resultaat geeft, dan is het sterk aanbevolen om aansluitend een klassieke PCR-test of antigeentest uit te voeren. Op die manier kan een laboratoriumonderzoek uitsluitsel geven.
De serologische test, om de antistoffen van een virus te onderzoeken
Wat doet een serologische test?
De test gebeurt door middel van een klassieke bloedafname. Een serologische test spoort antistoffen op die het organisme produceert om te strijden tegen het coronavirus en de varianten. Met sommige antistoffentests kunt u ook de hoeveelheid antistoffen in het bloed meten.
Hoe betrouwbaar is een serologische test?
Deze tests zijn pas betrouwbaar vanaf twee weken na de ontwikkeling van symptomen.
De voor- en de nadelen van een serologische test
- Dankzij de geautomatiseerde procedure is het mogelijk om verschillende stalen tegelijk te analyseren
- De tijd tussen de bloedafname en het resultaat is langer
Er bestaan ook sneltests om antistoffen op te sporen. U kunt zo’n test zelf uitvoeren op dezelfde manier als een zelftest voor diabetici. Dergelijke sneltests geven sneller het resultaat weer dan de tests die geanalyseerd worden in een laboratorium maar ze zijn wel veel minder nauwkeurig.
De conformiteit van de zelftests
Wanneer u een zelftest koopt, dan moet u kijken naar twee elementen om de conformiteit te controleren:
- De verpakking moet de markering “CE” bevatten. Zonder deze markering is de test niet conform.
- Het borsteltje – het stokje om het uitstrijkje te doen – moet de vermelding “steriel” bevatten.
Uiteraard controleren de bevoegde instanties deze elementen ook vooraleer de tests in de handel belanden. Maar deze twee elementen zijn de garantie dat de zelftests conform de wetgeving zijn gemaakt.
De geldigheid van de Covidtests in een laboratorium
De huidige wetgeving schrijft voor dat de geldigheid van de Covidtests beperkt is tot:
- 72 uur voor een negatieve PCR-test
- 48 uur voor een negatieve antigeentest
Wilt u meer informatie over de Covidtests en over de regels die momenteel van toepassing zijn? Bezoek dan de volgende websites:
- De website Info coronavirus
- De website van het FAGG – het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten
Informeer u zowel in België als bij een verplaatsing in het buitenland naar de geldende gezondheidsvoorschriften en administratieve regels en leef ze na.
Uw Europ Assistance reisbijstand dekt Covid, net als elke andere ziekte.
Hebt u vragen over uw reisbijstand en Covid? Klik hier voor meer informatie.
Denk aan de maatregelen die u beschermen tegen Covid-19. Leef de afstandsregels na en draag een mondmasker waar nodig.
Weet u ook hoe u efficiënt uw handen wast? Ontdek enkele tips in ons blogartikel.
Artikel geschreven in samenwerking met We are the Words.
