Xavier Van Caneghem
Aquaplaning vormt een reëel gevaar voor alle automobilisten. Het is zelfs één van de belangrijkste oorzaken van ongevallen bij regenweer.
In dit artikel legt Europ Assistance uit wat u moet weten om uw wagen veilig te blijven besturen tijdens hevige regen en gevaar op aquaplaning:
- Wat is aquaplaning precies?
- Hoe moet u reageren wanneer het gebeurt?
- En vooral: hoe kunt u deze potentieel gevaarlijke situatie vermijden?
Aquaplaning: definitie en uitleg van het fenomeen
Definitie van aquaplaning
Aquaplaning treedt op wanneer er zich een laag water vormt tussen uw banden en het wegdek, waardoor u volledig of gedeeltelijk grip verliest. Normaal zorgen de groeven in uw banden ervoor dat water wordt afgevoerd, zodat het contact met de weg behouden blijft. Maar bij hevige regen of wanneer u door grote plassen rijdt, wordt de hoeveelheid water te groot om nog efficiënt afgevoerd te worden.
Uw wagen begint dan letterlijk te glijden over een waterlaag, wat leidt tot tijdelijk verlies van controle over sturen, versnellen en remmen. Als alle omstandigheden verenigd zijn, kan dit fenomeen zeer snel en onverwacht optreden, zelfs bij matige snelheid.
Wat is het verschil tussen aquaplaning en hydroplaning?
Is er een verschil tussen aquaplaning en hydroplaning? Deze twee termen duiden op hetzelfde fenomeen: het verlies van grip van een band op een nat wegdek door een waterlaag. Het woord aquaplaning, van Engelse oorsprong, is het meest ingeburgerd. Hydroplaning wordt vooral gebruikt wordt in een technische of Engelstalige context.
Wat zijn de risicofactoren voor aquaplaning met de auto?
Verschillende elementen kunnen het risico op aquaplaning aanzienlijk vergroten. De belangrijkste factoren zijn:
De snelheid
Hoe sneller u rijdt, hoe groter de hoeveelheid water die uw banden in zeer korte tijd moeten afvoeren. Bij hoge snelheid hebben de profielgroeven gewoonweg niet genoeg tijd om het water efficiënt te draineren, wat kan leiden tot verlies van controle over het voertuig. Daarom komt aquaplaning op autosnelwegen bijzonder vaak en gevaarlijk voor bij hevige regen.
De staat van de banden
Versleten banden vormen de grootste risicofactor voor aquaplaning. De reden is eenvoudig: wanneer de profieldiepte minder dan 3 mm bedraagt (de wettelijke minimumdiepte is 1,6 mm), neemt de waterafvoercapaciteit drastisch af.
Ook het risico op aquaplaning met een te weinig opgepompte band stijgt aanzienlijk.
De weers- en wegomstandigheden
Uiteraard kunnen externe en omgevingsfactoren het risico op aquaplaning eveneens verhogen:
- Waterophoping op het wegdek
- Slecht onderhouden of beschadigde wegen
- Gladde, slecht gedraineerde rijbanen die water gemakkelijker vasthouden
- Smeltende sneeuw die een extra waterlaag creëert
- Hevige regen na een lange droge periode op een “vet” wegdek
Aquaplaning blijft een belangrijke oorzaak van ongevallen op Belgische wegen. Ondanks de voortdurende verbetering van de weginfrastructuur blijven de menselijke factor en de staat van de voertuigen bepalend voor het voorkomen van dit gevaarlijke fenomeen.
Aquaplaning: wat moet u doen bij verlies van controle?
Als u zich in een situatie van aquaplaning bevindt, volg dan deze stappen om snel opnieuw controle over uw voertuig te krijgen:
- Blijf kalm en panikeer niet. Dit is ongetwijfeld het belangrijkste advies: het hoofd koel te houden, ook al voelt de situatie stresserend aan.
- Rem vooral niet bruusk. Dit kan de wielen blokkeren en de situatie verergeren.
- Draai het stuur niet abrupt. Houd het zo recht mogelijk, in de gewenste richting.
- Laat het gaspedaal voorzichtig los. Laat uw voertuig op natuurlijke wijze vertragen.
- Ontkoppel indien nodig. Zo kunnen de wielen vrij blijven draaien.
- Schakel de snelheidsregelaar uit. Als deze actief blijft, kan hij proberen de ingestelde snelheid te behouden en de wielen doen versnellen.
Het fenomeen aquaplaning duurt meestal slechts enkele seconden. Zodra uw banden opnieuw contact maken met het wegdek, kunt u geleidelijk de controle over uw voertuig terugnemen door de koers voorzichtig te corrigeren.
Hoe aquaplaning vermijden?
Preventie is de beste strategie om het risico op aquaplaning te verminderen.
Hier zijn enkele goede tips om dit type ongeval te voorkomen:
Onderhoud uw banden
- Controleer regelmatig de profieldiepte (minimaal 3 mm aanbevolen);
- Controleer maandelijks de bandenspanning en pas deze aan volgens de aanbevelingen van de constructeur;
- Vervang uw banden zodra ze duidelijke slijtage vertonen;
- Kies kwaliteitsbanden met een profiel dat geschikt is voor natte omstandigheden;
- Gebruik in het koude seizoen winterbanden of vierseizoensbanden. Deze hebben bredere groeven die ontworpen zijn om water of sneeuw af te voeren.
Pas uw rijstijl aan bij regenweer
- Verminder uw snelheid: dit is de meest doeltreffende maatregel om aquaplaning te vermijden, omdat het contactoppervlak met de weg dan groter is!
- Vergroot de veiligheidsafstand: op een natte weg wordt uw remafstand twee- tot driemaal langer;
- Vermijd grote plassen zoveel mogelijk, of rijd er langzaam doorheen;
- Volg de sporen van voertuigen vóór u, waar water of sneeuw al is verspreid;
- Vertraag met behulp van de motorrem, indien mogelijk, in plaats van bruusk te remmen;
- Bij verlies van controle: fixeer uw blik op de plek waar u naartoe wilt, niet op waar u afwijkt;
- Schakel de snelheidsregelaar uit bij regenachtige omstandigheden.
Zorg voor een goede zichtbaarheid
Goed werkende ruitenwissers zijn essentieel om plassen en gevaarlijke zones tijdig op te merken. Controleer ze vóór elk regenseizoen en vervang ze indien nodig. Vergeet ook niet uw dimlichten aan te zetten!
Wie is verantwoordelijk bij een aquaplaning-ongeval?
Bij een ongeval door aquaplaning rijst vaak de vraag naar aansprakelijkheid. Volgens de wegcode moet elke bestuurder te allen tijde meester blijven over zijn voertuig en zijn rijstijl aanpassen aan de weersomstandigheden.
Ook al is aquaplaning een onverwacht fenomeen, de bestuurder wordt meestal verantwoordelijk geacht als hij niet de nodige voorzorgen heeft genomen (te hoge snelheid, versleten banden, onvoldoende veiligheidsafstand).
Aquaplaning en verzekering: bent u gedekt?
De dekking hangt af van uw verzekeringscontract:
- De verplichte BA-verzekering dekt enkel schade aan derden;
- Een omniumverzekering (alle risico’s) kan de schade aan uw voertuig vergoeden, zelfs als u verantwoordelijk bent voor een ongeval door aquaplaning;
- Sommige waarborgen “schade door alle ongevallen” omvatten verlies van controle, maar het is belangrijk om de voorwaarden van uw contract na te kijken.
Controleer uw polis zorgvuldig om zeker te zijn dat u goed beschermd bent bij een ongeval door aquaplaning!
Pechverhelping: uw bondgenoot bij problemen
Gezien de onvoorspelbare (weers)omstandigheden op de weg, is het essentieel om te kunnen rekenen op een betrouwbare pechverhelpingsdienst. Of u nu te maken krijgt met een ongeval, een panne of een technisch probleem door slechte weersomstandigheden, Europ Assistance staat 24/7 voor u klaar!
Ook voor motorrijders, die eveneens blootgesteld zijn aan het risico van aquaplaning, biedt onze klassieke pechverhelping of onze Motorbike Assistance een specifieke, aangepaste bescherming.
Bij noodsituaties onderweg: download zeker de Europ Assistance-app!
FAQ – Al uw vragen over aquaplaning
Bij welke snelheid treedt aquaplaning op?
Aquaplaning kan al optreden vanaf 80 km/u op een zeer natte weg, maar het risico stijgt aanzienlijk boven 90-100 km/u. Hoe sneller u rijdt, hoe minder tijd uw banden hebben om water af te voeren. Daarom worden snelheidslimieten bij regen verlaagd.
Wanneer is er sprake van aquaplaning?
Wanneer uw wagen in aquaplaning is, voelt u plots een lichte weerstand in de besturing en merkt u dat u de controle verliest. Het stuur reageert minder goed en u merkt dat het motortoerental stijgt zonder dat uw snelheid verandert. Ook kan de snelheidsmeter een verkeerde snelheid aangeven.
Kan aquaplaning gebeuren met nieuwe banden?
Ja! Zelfs met nieuwe banden blijft aquaplaning mogelijk, vooral als u te snel rijdt, op een weg met veel water, of als uw banden onvoldoende opgepompt zijn. Nieuwe banden met diepe groeven, die grote hoeveelheden water kunnen afvoeren, verkleinen het risico aanzienlijk in vergelijking met versleten banden.
Wat is het verschil tussen aquaplaning en slippen?
Bij het slippen blijven uw banden in contact met het wegdek, maar verliezen ze hun grip. Bij aquaplaning verliezen uw banden volledig het contact met de weg en glijden ze over een waterlaagje, wat de situatie veel gevaarlijker maakt.
Beschermt ESP (elektronische stabiliteitscontrole) tegen aquaplaning?
Nee, ESP kan aquaplaning niet voorkomen, omdat het systeem contact tussen de banden en het wegdek nodig heeft om te functioneren. Het kan echter wel helpen om de juiste koers terug te vinden zodra de grip hersteld is.
Moet u rijden in de sporen van andere voertuigen?
Ja, dit is een goed idee. Voertuigen die u voorafgaan, verspreiden een deel van het water waardoor het risico op aquaplaning vermindert. Let er wel op dat u voldoende veiligheidsafstand bewaart.
Dekt mijn autoverzekering schade bij een ongeval door aquaplaning?
Dat hangt af van uw contract.
- Een verplichte BA-verzekering dekt enkel schade aan derden.
- Omnium of “alle risico’s” is meestal nodig om schade aan uw eigen voertuig vergoed te krijgen.
- Sommige contracten met waarborg “schade door alle ongevallen” dekken ook verlies van controle.
Controleer dus altijd de voorwaarden van uw polis bij uw verzekeraar.
Eerste publicatie: 12/2018 - Update: 12/2025
