Vliegangst overwinnen

Bent u angstig bij de gedachte om met het vliegtuig te reizen?
Hoe kunt u vliegangst (ook “aviofobie” genoemd) overwinnen?

Zowat 1 persoon op 3 zou angst hebben om met het vliegtuig te reizen en zou aldus lijden aan het syndroom van de aviofobie (angst van het vliegtuig) of van de aerodromofobie (angst om met het vliegtuig te reizen).
10% van de reizigers zouden zelfs een dermate grote vrees hebben dat ze nooit willen vliegen.
Toch is het vliegtuig veruit het veiligste transportmiddel en het meest aangewezen om lange afstanden te af te leggen! Het risico om het slachtoffer te worden van een vliegtuigongeval is 1 op 30 miljoen (bij auto-ongevallen is dit 1 op 15.000).

De symptomen van vliegangst

Gedurende de dagen die de vlucht voorafgaan, treedt er bij de angstige personen meer stress op en voelen ze zich “slecht in hun vel” wanneer ze aan hun reis denken. Dit gevoel wordt sterker naarmate de vertrekdatum nadert.

Bij de inscheping of tijdens de vlucht kunnen volgende symptomen optreden: stress, zweten, beven, misselijkheid, duizeligheid, hartkloppingen, hyperventilatie, zin om te huilen, … Psychologische symptomen kunnen in sommige gevallen uitmonden in paniekaanvallen.

De meest frequente oorzaken van vliegangst

De oorzaken kunnen te wijten zijn aan:

de angst voor het onbekende (de persoon heeft nooit gevlogen);
de angst om de controle te verliezen;
een voormalige stresserende ervaring (een eerdere vlucht die niet verlopen is zoals de persoon het verwacht had, bvb. wegens turbulenties);
hoogtevrees (vanuit het vliegtuigvenster naar buiten kijken, kan in dat geval hoogtevrees of een fobie veroorzaken);
de vrees om opgesloten te zijn (claustrofobie);
de vrees voor een ongeluk of een crash. Meestal wordt die angst gevoed door nieuwsberichten over vliegtuigongelukken of zelfs door rampenfilms, of door een gebrek aan vertrouwen in de technologie;
vooroordelen en onheilspellende gedachten die meestal niet overeenkomen met de realiteit (bvb. de deur van het vliegtuig kan in volle vlucht opengaan, het vliegtuig kan crashen omwille van een onweer of turbulenties, het vliegtuig kan in volle vlucht in panne vallen, enz.);
de reisstress (de drukte in de luchthaven, de controles, de inscheping, de wachttijden, …)
de geluiden die men als verdacht beschouwt tijdens de vlucht (bvb. geluid van de reactoren), de turbulenties, …

Hoe kan men vliegangst overwinnen?

Vóór de vlucht:

Informeer u vóór het vertrek over wat een vliegtuigreis precies inhoudt, het opstijgen, de landing, de veiligheid… zodat u zich beter gaat voelen wanneer u in reële omstandigheden bent. Kijk naar reportages waarin deze vragen aan bod komen;
praat met uw familie en vrienden over uw reisplannen en vraag aan degenen die regelmatig met het vliegtuig reizen om u over hun (positieve) ervaringen te vertellen;
kies indien mogelijk uw zitplaats in het vliegtuig van bij de boeking en localiseer waar u precies zult zitten;
vermijd elke vorm van stress: slaap voldoende de nacht vóór uw afreis, maak uw bagage en uw documenten tijdig klaar, kom voldoende op voorhand aan op de luchthaven, draag gemakkelijke kledij en schoenen, …
eet licht (zo vermijd u misselijkheid) en en vermijd dranken die uw stress kunnen vergroten (koffie, sterke thee, alcohol, …)
een kalmeermiddel innemen zal uw stress verminderen maar zal daarom niet uw angst wegnemen;
focus u op de positieve aspecten van uw reis (de bestemming, de vakantie, de plannen, …)

Tijdens de vlucht:

- praat met de hostess of met de steward over uw vliegangst, zo sluit u zich niet op in uw angstgevoel. Vraag het boordpersoneel uitleg over de geluiden of gebeurtenissen die u angst aanjagen (turbulenties, luchtzakken, …);
- adem rustig en diep in bij het opstijgen en bij de landing;
- leid uw aandacht af met dingen die u graag doet: een goed boek lezen, een spel op een tablet, naar muziek luisteren, een gezellig gesprek, of houd u bezig met iets dat uw aandacht vraagt (bvb. een lijst opmaken van de geplande activiteiten, een boodschappenlijst, ….);
- ontspan u: een paar eenvoudige ontspanningsoefeningen in zittende houding zullen u helpen ontspannen (ontspan uw schouders en strek uw benen);
- gebruik voorwerpen die u helpen ontspannen (ruisonderdrukkende koptelefoon, nekkussen, slaapmasker).

Naast deze tips zijn er natuurlijk ook medicijnen om u te helpen kalmeren (traditionele of alternatieve geneeskunde). Voor sommige mensen kan het opschrijven en beschrijven van de angst die ze voelen in een dagboek helpen om de impact ervan te verminderen.

Een kleine opleiding om zich sterker te voelen

Indien bovenstaande tips niet volstaan, kunt u zich inschrijven voor een cursus die vele luchtvaartmaatschappijen organiseren ter attentie van de aviofoben om hen te helpen hun angsten te overwinnen (psychotherapie).
U zult er alles leren over de veiligheid van een vliegtuigreis, de risico’s en ongemakken tijdens de vlucht, u krijgt er nuttig advies en u zult de gelegenheid hebben om een vliegtuig te bezoeken tot in de cockpit.

Zie in dit verband de webpagina “Ondersteuning vliegangst” van Brussels Airlines.