Slaperige autobestuurders veroorzaken een groot aantal verkeersongevallen.
Hieronder geven we enkele tips om de symptomen van slaperigheid te herkennen en te bekampen.

Slaperig achter het stuur

Enkele angstaanjagende cijfers

1/20 : Volgens een onderzoek van het Vias wordt 1 autorit op 20 afgelegd door een bestuurder die slaperig achter het stuur zit. 

 1/3 : In slaap vallen tijdens het rijden zou de oorzaak zijn van één derde van het aantal zware of dodelijke verkeersongevallen.

2/3 : Twee derde van de ondervraagde personen in verschillende peilingen bekent reeds gereden te hebben in een slaperige toestand. 

Hoe bestrijdt men de slaperigheid?

• Vertrek niet voor een lange autorit indien u zich moe of uitgeput voelt. Veel vakantiegangers vertrekken op het einde van een lange werkdag. Dit is echt geen goed idee! 
• Tracht het gevoel van slaperigheid niet te allen prijze tegen te gaan, zelfs (en vooral) indien u nog maar enkele kilometers voor de boeg hebt. De laatste kilometers zijn de gevaarlijkste. Las een pauze in. 
• Stop om de 2 uur en rust even uit (een “siësta” van min.  15 minuten). 
• Tracht een regelmatige en voldoende slaapcyclus in acht te nemen. 
• Vermijd sommige tijdstippen (van 13u tot 15u en van 2u tot 5u) indien u een lange rit moet afleggen. 
• Zet de temperatuur in de wagen niet te hoog.
• Verminder de lichtintensiteit van uw dashboard om uw ogen minder snel te vermoeien. 
• Langdurig rijden op een slecht verlichte of onverlichte baan is heel vermoeiend, vooral wanneer men regelmatig verblind wordt door het tegemoetkomend verkeer. 
• Indien u regelmatig een slaperig gevoel hebt tijdens het rijden, spreekt u hier best over met uw geneesheer. Misschien hebt u een slaapstoornis of neemt u medicatie in die de slaperiheid in de hand werkt.
  Nota: Opgelet, want een persoon die aan slaapapneu lijdt, kan “rijongeschikt” worden verklaard.

Valse remedies

• Met de ogen knipperen en “wachten tot het voorbijgaat”: dit zal niet werken want uw slaapproces (in de hersenen) is reeds geactiveerd. 
• Koffie drinken of een energiedrank nuttigen zal slechts een zeer tijdelijk effect hebben. 
• Met open vensters rijden.
• De radio luider zetten of naar luide muziek luisteren. 
• Sneller rijden (dit zal u enkel maar sneller vermoeien). 
• Met een medepassagier rijden die even vermoeid is als uzelf (en die dus ook in slaap dreigt te vallen). 

De symptomen

• Zware oogleden, pikkende ogen
• Meermaals geeuwen
• Gebrek of verlies van de concentratie
• Microslaapjes (korte slaapjes van enkele seconden)
• Controleverlies van het voertuig (snelheid, rijtraject, manœuvres, reflexen, … die niet onder controle zijn)

De oorzaken

• Een waakperiode van meer dan 17 opeenvolgende uren. Een dergelijke toestand komt overeen met een alcoholgehalte in het bloed van ca. 0,5 g.
• Onvoldoende slaap (afhankelijk van individuele noden, heeft een persoon doorgaans meer dan 6 of meer dan 8 uren slaap nodig).
• Een onregelmatige slaapcyclus .
• Onregelmatige werkuren.
• Slaapstoornissen (waaronder slaapapneu).
• De inname van geneesmiddelen  (lees aandachtig de bijsluiter om de neveneffecten te kennen).
• Een lange rit op eentonige wegen (het risico op slaperigheid stijgt na 60 km).
• Rijden tijdens zijn natuurlijke rustperiodes (bioritme).
• Alcoholverbruik of “zware” maaltijden.
• Drugsgebruik.
• … en natuurlijk ook de combinatie van hierboven genoemde oorzaken. 

En tenslotte:

Slaperig zijn of in slaap vallen achter het stuur is niet alleen een risico bij lange afstanden (vakantie), maar kan even goed optreden bij een kortere en regelmatigere ritten zoals de woon- en werkverplaatsingen.

Lees ook: “Hoe reageren bij een verkeersongeval?”

Eerste publicatie: 11/2015 - Update: 08/2022