Alle inwoners van deze planeet, en dus zeker ook alle reizigers, kunnen ooit het slachtoffer worden van een (natuur)ramp: een grote overstroming, een vloedgolf, een tyfoon, een tsunami, een orkaan, een tornado, een aardbeving, een vulkaanuitbarsting, een aardverschuiving, zware natuurbranden, …

Een dergelijke ervaring beleven (en overleven) laat meestal zware sporen na.
Als reiziger voelt men zich nog meer afgezonderd, weerloos en aan zijn lot overgelaten wanneer men ver van huis is. Het is dus belangrijk om de juiste reflexen te hebben.

Georganiseerde reis of zelf geboekte reis?

Allereerst moet u weten dat als u uw reis hebt geboekt via een reisbureau of touroperator, zij vóór uw vertrek of tijdens uw verblijf contact met u kunnen opnemen om u te waarschuwen voor een gevaarlijke situatie op uw vakantiebestemming.

Als u nog niet vertrokken bent, kan de touroperator u voorstellen om uw boeking uit te stellen, te wijzigen of te annuleren.
Als u ter plaatse bent, zal de touroperator contact met u opnemen om u een transfer naar een veilige locatie (hotel) of een vervroegde terugkeer voor te stellen. Ze kunnen u ook ter plaatse hulp aanbieden.
Volg bij een natuurramp ook de adviezen op die verder in dit artikel gegeven worden.

Voor reizen die u rechtstreeks en op eigen initiatief hebt geboekt (bv. via het internet), moet u zelf contact opnemen met de verschillende betrokken partijen (luchtvaartmaatschappij of transportbedrijf, hotel(s), autoverhuurbedrijf, enz.) zodat u met hen kunt nagaan of de boekingen gewijzigd of geannuleerd kunnen worden.

Annulatieverzekeringen: Op schaarse uitzonderingen na, dekken de meeste annulatieverzekeringen geen natuurrampen. Ze dekken wel gebeurtenissen die persoongebonden zijn en de privésfeer van de verzekerde treffen (ziekte, overlijden, beroepssituatie, gezondheid, accommodatie, enz.) Deze verzekering kan men dus niet activeren om een reis te annuleren wegens natuurfenomenen.
Dit is het geval bij de NoGo-annulatieverzekeringen van Europ Assistance.

Reisbijstandscontracten: uw reisbijstandscontract zal in werking kunnen treden als u ter plaatse een medisch probleem hebt of als een natuurramp u verhindert om uw terugreis uit te voeren zoals oorspronkelijk gepland, en dit na de eventuele tussenkomst van uw reisorganisator.

De goede reflexen bij een natuurramp

1. Bescherm uzelf

Indien de ramp vooraf voorzien en aangekondigd is (bvb. een orkaan, een vulkaanuitbarsting, …), is het belangrijk om proactief te handelen, om uzelf in veiligheid te brengen of zelfs om de plek te verlaten. Leef hieromtrent de aanbevelingen na van de plaatselijke overheden en volg de nieuwsberichten. Indien u uw reis geboekt hebt via een touroperator, zal deze u kunnen inlichten of kunnen bijstaan omtrent de verderzetting van uw reis.
Bij het losbarsten van de natuurramp zal uw eerste reflex en overlevingsinstinct erin bestaan om u te beschermen en u in veiligheid te brengen: denk aan uw leven (en niet aan de materiële goederen waarmee u reist), het leven van uw reisgenoten en van de personen die zich rondom u bevinden. Indien u een veilige schuilplaats hebt gevonden, verlaat u deze pas wanneer de ramp voorbij is. Tracht zoveel mogelijk uw koelbloedigheid te bewaren.
Tracht uw aanwezigheid bekend te maken aan de buitenwereld indien u in uw schuilplaats zou vastzitten.

2. Volg de noodprocedures

Na afloop van de ramp, zult u zich moeten schikken naar de richtlijnen van de nooddiensten die ter plaatse aankomen en naar de noodprocedures die door de plaatselijke overheden ingevoerd worden.

3. Maak u bekend

Tracht indien mogelijk steeds uw identiteitsdocumenten op zak te hebben, evenals een communicatiemiddel (gsm), wat geld, …
Bij grootschalige natuurrampen (met talrijke slachtoffers en/of doden), is het belangrijk om u bekend te maken zowel bij de plaatselijke en Belgische overheden als bij de in België achtergebleven familieleden. Dit is echter niet gemakkelijk indien de communicatiemiddelen ter plaatse verstoord of uitgeschakeld zijn.
– Probeer zo snel mogelijk contact te nemen met uw familie of contactpersonen in België.
– Indien het moeilijk is om contact te leggen met het buitenland, tracht u in contact te komen met de meest nabije Belgische diplomatieke vertegenwoordiging (of bij gebrek met een diplomatieke vertegenwoordiging van één van de lidstaten van de Europese Unie) om u te melden.
– Doe dit ook indien u als Belg ingeschreven bent in het betrokken land.
Belgen die naar het buitenland reizen kunnen zich inschrijven op de website “Travellers Online” https://travellersonline.diplomatie.be/ van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dankzij deze inschrijving is het consulaat ter plaatse op de hoogte van hun aanwezigheid en kan het de landgenoten gemakkelijker informeren en helpen indien er een ernstig probleem opduikt. Dit is zeker nuttig indien u buiten de Europese Unie reist.
Bij grootschalige rampen gebeurt het vaak dat het Ministerie van buitenlandse zaken beslist om de getroffen Belgen gezamenlijk naar België terug te brengen. Daarom is het belangrijk dat het consulaat op de hoogte is van uw aanwezigheid en met u in contact kan blijven.
Het is van kapitaal belang voor uw naasten in uw thuisland om informatie te hebben over uzelf en om gerustgesteld te worden. Tracht dus alle beschikbare communicatiemiddelen te benutten om met hen in contact te treden (telefoon, sociale netwerken, internet, …), eventueel via een correspondent ter plaatse.
Bij grote rampen activeert Google zijn website Google Person Finder. Slachtoffers kunnen er zich melden en personen die op zoek zijn naar verwanten of vermisten kunnen een beschrijving posten van de gezochte persoon.

4. Verwittig uw bijstandsverlener

Indien u gekwetst bent, moet u eerst een beroep doen op de plaatselijke hulpdiensten.
Nadien neemt u zo snel mogelijk contact op met uw reisbijstandsverzekeraar. Deze zal de nodige maatregelen treffen en een eventuele repatriëring overwegen. Hij zal ook contact kunnen houden met uw familieleden in België en het slachtoffer met raad en daad bijstaan. .
De bijstandsmaatschappij zal echter steeds afhankelijk zijn van de situatie ter plaatse, van de mogelijkheid die haar plaatselijke correspondenten hebben om een tussenkomst te regelen, van beslissingen en maatregelen die genomen worden door de plaatselijke instanties, van de transportmogelijkheden, en zal rekening houden met de middelen die door de Belgische overheid ingezet worden indien zij een actie overweegt om de Belgen gezamenlijk te repatriëren.
Kunt u wegens een natuurramp uw terugreis naar België niet aanvatten en kunt u niet terugvallen op de hulp van een touroperator of een luchtvaartmaatschappij? De reisverzekeringscontracten van Europ Assistance maken het in dat geval mogelijk om een financiële tussenkomst te krijgen voor uw extra logeerkosten ter plaatse en de transportkosten van en naar de luchthaven of het treinstation.