Met iemand meezeilen om de wereld te verkennen

Tom de Dorlodot steekt met zijn gezin de Atlantische Oceaan over op zijn 12 meter lange zeilboot SEARCH Projects. Hij deelt zijn ervaring met degenen die de “bootstop” (het equivalent van de “autostop”), of het meezeilen op een zeilboot eens willen meemaken.

Meezeilen of “bootstoppen”

De “bootstop” is een relatief onbekende praktijk en lijkt op het eerste gezicht misschien ingewikkeld. Persoonlijk vind ik het een geweldige manier om de oceanen over te steken en nieuwe mensen te ontmoeten. Het is ook een goedkope manier om te reizen en om je ecologische voetafdruk te beperken.

Ik ontmoette veel globetrotters op de Canarische Eilanden en Kaapverdië die op zoek waren naar een zeilboot om de oceaan over te steken. Het zijn over het algemeen jongeren tussen de 20 en 30 jaar die hun diensten als “bemanningslid” aanbieden in ruil voor een (gratis) plaats aan boord.
We hebben reeds de mogelijkheid gehad om jonge reizigers aan boord te verwelkomen tijdens korte overtochten, zoals tussen de Canarische Eilanden. Het is altijd een geweldige ervaring. Onze zeilboot biedt plaats aan maximaal 4 personen.
Voor onze transatlantische overtocht hebben we twee vrienden aan boord verwelkomd. Julien is regisseur (voor ons tv-programma EXPLORE) en Aurian is een osteopaat (heel nuttig in geval van kleine gezondheidsproblemen).

Een “win-win-situatie”

Zeilen is niet zo ingewikkeld, maar je moet weten waar je aan begint en goed voorbereid zijn. Tegenwoordig zijn de meeste zeilboten heel goed uitgerust voor lange overtochten. Ze beschikken over satellietnavigatiemiddelen, een radar en een automatisch waarschuwingssysteem. Deze instrumenten zijn echter niet onfeilbaar. Ervoor zorgen dat er buiten altijd iemand paraat staat, in de cockpit, zelfs midden in de nacht, is een fundamentele factor van veiligheid op zee.

Als er meerdere personen aan boord zijn, is het mogelijk om zich te organiseren en om een aflossing aan dek te voorzien. Terwijl anderen slapen, rusten of koken, is er dan altijd iemand die “de wacht houdt”. Het is vooral om deze reden dat eigenaars van zeilboten bemanningsleden aan boord verwelkomen. Als ik alleen reis, slaap ik in korte periodes van 15 minuten. Dit is echt vermoeiend. In dergelijke gevallen kan een extra bemanningslid de kwaliteit van het leven aan boord echt verbeteren.

De personen die meezeilen maken van de overtocht gebruik om naar hun volgende tussenstop te gaan en een onvergetelijke ervaring te beleven.

Wat elke medezeiler moet weten

De beschikbare ruimte en het belang van het groepswerk

Op een zeilboot is de ruimte beperkt. Een boot besturen, steunt op groepswerk. De oversteek van een oceaan duurt enkele weken en je kunt op geen enkel moment aanmeren. Het komt er dan op aan om de goede verstandhouding tussen de bemanningsleden in stand te houden, anders kan de reis een ware nachtmerrie worden. Een goede ploegmaat blijft positief in moeilijke tijden en kan toegevingen doen. Hij/zij mag geen vooroordelen hebben en gemakkelijk zijn in de omgang.
Best is om vóór de reis wat tijd met de kapitein door te brengen, om hem te leren kennen vooraleer je een avontuur begint dat enkele weken kan duren.
Hulp op de boot

Ervaring is niet absoluut noodzakelijk om als bemanningslid te mogen meezeilen. De taken van een onervaren bemanningslid zijn vrij eenvoudig. Wel is het essentieel om enkele basisknopen te kennen: de aanmeerknoop, de stoelknoop en de schippersknoop.Je vindt de uitleg op het internet.

De basiswoordenschat

Het is belangrijk om de basiswoordenschat te kennen. Alles aan boord heeft een specifieke naam. Het leren van technische termen is heel bruikbaar. Hierdoor kan het bemanningslid de precieze instructies van de kapitein begrijpen.
Klik hier om een verklarende woordenlijst van de navigatie in het Nederlands te raadplegen, en hier voor de verklarende woordenlijst in het Engels.
Zeeziekte

Zeeziekte is soms moeilijk te bestrijden. Je kunt er min of meer gevoelig aan zijn en over het algemeen komt het voor na drie of vier dagen op zee. Voordat je aan een lange oversteek begint, is het beter om een korte tijd te zeilen om te zien hoe je reageert. Als je al ziek bent in de auto of de bus, is het risico groot dat je ook ziek zult zijn op zee. Vraag je arts om advies en een voorschrift tegen zeeziekte als je er gevoelig voor bent.
De uitrusting van de “bootstopper”

Je moet aan boord gaan met de nodige uitrusting. Voorzie minstens volgende zaken:
- Lichte dekschoenen, bootschoenen of zeeschoenen. Het is essentieel om schoenen aan boord te dragen. Er zijn veel obstakels op het dek en je kunt je snel verwonden als je op blote voeten rondloopt;
- Een waterdichte broek;
- Een waterdichte jas. Ideaal met een felgekleurde kap en reflectoren die essentieel zijn in geval je in zee zou vallen;
- Een zonnebril;
- Een pet of een muts;
- Zonnebrandcrème (idealiter een crème die het biologisch afbreekbaar en dus onschadelijk is voor het milieu);
- Een slaapzak;
- Een zaklamp en reservebatterijen;
- Warme kledij;
- Goede lectuur.
Veiligheid

De oceanen zeilend oversteken is een heus avontuur. Het is heel belangrijk om ervoor te zorgen dat de reis veilig verloopt. Daarom is het noodzakelijk om de algemene staat van de boot, de uitrusting en de ervaring van de kapitein af te toetsen.

Vragen die je aan de kapitein moet stellen

Hier zijn enkele voorzorgsmaatregelen die je moet nemen en enkele vragen die je moet te stellen aan de kapitein voordat jij je aan de oversteek waagt.

Welke ervaring heeft de kapitein? Heeft hij ooit eerder zo’n oversteek gemaakt?
Vraag hem om zijn boot te bezoeken. Is de boot goed onderhouden en in goede staat? Werkt alles?
Wat zijn de veiligheidsvoorschriften? Worden ze nageleefd?
Is er een stuurautomaat aan boord?
Heeft de kapitein ervaring inzake eerste hulp en is er een goede apotheek aan boord?

De goede “bootstopper” kiezen

Bent u de kapitein? Hier zijn enkele nuttige tips die u moet onthouden voordat u een bootstopper aan boord neemt.
De kapitein is verantwoordelijk voor zijn bemanning. Daarom is het essentieel om zorgvuldig uit te kiezen wie er aan boord toegelaten wordt. In het algemeen doet de kapitein dit op gevoel. Wees voorzichtig en zorg bij lange overtochten dat het nieuwe bemanningslid zich goed zal gedragen en dat hij/zij weet waar hij/zij aan begint. De kapitein kan worden aangeklaagd in geval van ongeval en nalatigheid (wettelijke aansprakelijkheid). Hij moet daarom goed verzekerd zijn en zorgen dat het bemanningslid alle instructies opvolgt. Begeleide minderjarigen kunnen aan boord worden toegelaten. Er is geen test nodig om de bootstopper aan boord toe te laten, maar het is wel de moeite waard om eerst een dagje met de nieuweling(e) te gaan varen om er zeker van te zijn dat alles goed verloopt.

De uitrusting aan boord

Zelfs op een zorgvuldig klaargemaakte boot kan – hoewel het risico laag is – er toch iets kapot gaan of defect geraken. Een zeilboot moet daarom worden uitgerust met reparatiesets en met wisselstukken.

Bij ernstige schade of bij schipbreuk en in overeenstemming met de wet, moet er een volledige en zeer specifieke veiligheidsuitrusting aan boord beschikbaar zijn.

Er moet een reddingsboot, een overlevingspakket, een vaste VHF-radio en een laptop, een Garmin Inreach-type lokalisatiebaken aanwezig zijn. We dragen ook persoonlijke AIS-tags op onze reddingsvesten. Ik raad dit sterk aan.

We hebben ook een “grijptas” klaarstaan die we kunnen meenemen in de reddingsboot met een zonnepaneel, drinkwater, een overlevingsdeken, uitrusting om te vissen, voedsel, zonnebrandcrème en noodvuurwerk (noodraket).

Een van de ergste situaties is wanneer iemand overboord valt. Elke kapitein moet hiervoor opgeleid zijn en de bemanning moet vóór het vertrek op de hoogte gebracht worden van hetgeen er dan moet gebeuren. Dit soort ongelukken is bijna altijd te wijten aan nalatigheid. Er moeten duidelijke regels worden vastgesteld.

Zeilboten en catamarans zijn uitgerust met een veiligheidsketting, maar ook met een “levenslijn“, een koord dat aan het reddingsvest is vastgemaakt. Met dit systeem hang je letterlijk vast aan de boot en is het risico om in zee te vallen veel lager. Best is om constant vastgebonden te zijn als je op het dek bent. Ik raad mijn bemanning ook aan om de toiletten van de boot te gebruiken in plaats van overboord te leunen, want in de meeste gevallen vallen mensen zo in het water!

De “bootstop”: een groot avontuur

Je zult begrepen hebben dat de meezeilen een geweldige ervaring is, maar dat je dit met de nodige ernst en een goede voorbereiding moet doen. Je zeilervaring zal des te mooier zijn!
Tot slot… vergeet niet om te vertrekken met een goede reisbijstand. 😉

Kapiteins die op zoek zijn naar medezeilers of bemanningsleden vindt je op de volgende sites: