Xavier Van Caneghem
Online oplichting vermijden vereist geen uitzonderlijke aanpak. Met onderstaande 10 tips wapent u zich tegen pogingen tot fraude en shopt u online in alle veiligheid!
In een eerder blogartikel gaven we 5 tips om een frauduleuze e-mail te herkennen. De al dan niet logische inhoud van het bericht, de spelling, de te volgen handelingen,… Wees waakzaam en trap niet in de val van e-mails die uw computer kunnen beschadigen of uw persoonlijke gegevens kunnen ontvreemden.
In dit blogartikel gaan we een stap verder. Graag geven we 10 tips om online oplichting te vermijden.
Laten we beginnen met online oplichting te definiëren:
Wat is online oplichting?
We kunnen dit soort oplichting onderverdelen in twee grote categorieën:
- Oplichting om uw persoonlijke gegevens te ontvreemden
- Oplichting om geld van u te stelen
Meestal gebruiken de oplichters reclameboodschappen die als banner op de sociale media of op websites verschijnen. Die banners zijn bedoeld om u naar hun frauduleuze website te lokken. De oplichters kunnen u ook per e-mail benaderen maar vaak belanden die e-mails in de spamfolder.
Het doel is eenvoudig: fantastische diensten of producten aanbieden, vaak tegen uitzonderlijk lage prijzen, en u doen betalen. Na de betaling zult u merken dat u opgelicht bent:
- U zult uw bestelling nooit ontvangen of u zult niet ontvangen wat u precies besteld had.
- U krijgt een telefoontje van uw bankier met de vraag “of de overschrijving van 4000 dollar naar Singapore normaal is”.
- U krijgt andere even ongeloofwaardige voorstellen en u ontvangt steeds meer spams, oproepen van callcenters of reclame.
Regel nummer 1 om online oplichting te vermijden: pas op met aanbiedingen die te mooi zijn om waar te kunnen zijn
- “Nog twee dagen een iPhone tegen de prijs van 100€!”
- “Een reis naar New York voor 80€/persoon: koop nu!”
- “Supersolden bij Levi’s jeans: -80% op het hele gamma!”
U heeft dit soort berichten zeker al eens gezien, via reclamebanners op websites of via de sociale media. Het zijn steeds zeer aanlokkelijke voorstellen die u willen aanzetten tot een impulsieve aankoop.
Frauduleuze webshops misbruiken verkooptechnieken om u te overtuigen met unieke en “niet te missen” aanbiedingen die in werkelijkheid bijna onwezenlijk zijn. Het gaat meestal inderdaad om oplichting: u betaalt voor iets dat u nooit zult ontvangen.
Een extra tip? Neem uw tijd om aanbiedingen met elkaar te vergelijken en doe dit grondig: verkoopsvoorwaarden, beschikbaarheid, levertermijnen, bijhorende diensten, … Wanneer u dat soort informatie niet vindt, dan verlaat u het best de website zo snel mogelijk!
2. Kijk grondig naar de URL van de website
De URL van een website is het adres dat u in de navigatiebalk van uw browser ziet. De URL is een eerste teken van hoe betrouwbaar een website is. U kunt een frauduleuze webshop eenvoudig herkennen aan het voorvoegsel “HTTP” van het websiteadres.
Beveiligde verbinding
Al meer dan vijf jaar is “HTTPS” het protocol dat van toepassing is op websites waarop er transacties gebeuren. Ziet u die “https” staan in het websiteadres? Dan mag u gerust zijn: de website is beveiligd.
Een logisch adres
Soms doen frauduleuze webshops zelfs geen moeite om logische adressen te creëren. Bij de meeste online winkels bevat de URL van een productpagina enkele kernwoorden van het betreffende product.
Een voorbeeld: de URL bij het product “speelgoed sleepboot 30 cm” moet zijn: https://www.bol.com/be/nl/p/speelgoed-sleepboot-30-cm/9200000049995075/
en niet:
http://www.bol.com/oiacepin-aouhnce257
3. Bestudeer de taal en het taalgebruik
Een bizarre zinsbouw, overgangen van de ene naar de andere taal, spel- en grammaticafouten zijn tekenen dat er iets niet klopt.
Iedere normale webshop heeft een team van redacteurs en managers die elk stukje tekst nakijken en herlezen alvorens het online te plaatsen.
Dit fenomeen van “slecht taalgebruik” is stilaan wel aan het verdwijnen. Professionele online oplichters letten steeds meer op de kwaliteit en op de vormelijke aspecten om minder argwaan te wekken. Het is trouwens niet uitgesloten dat er schrijffouten of vertaalfouten te vinden zijn op officiële webshops!
4. Lees de productomschrijving
Wanneer u zich in een digitale context bevindt, dan kunt u onmogelijk de fysieke eigenschappen controleren van het product dat u wilt kopen. Het enige wat u kunt doen, is de productomschrijving grondig lezen. Hoe meer informatie u krijgt, hoe betrouwbaarder de website is. Wilt u helemaal zeker zijn? Vergelijk het product en de bijhorende beschrijving dan met andere webshops of websites.
Een product met een summiere beschrijving of met een onsamenhangende omschrijving kan wijzen op een poging tot fraude.
5. Controleer de identiteit van de verkoper
Hebt u twijfels bij een bepaalde webshop? Aarzel niet om Google te raadplegen en de volgende opzoeking te doen: “naam van de webshop + oplichting”. In de zoekresultaten vindt u meestal een antwoord op uw twijfels. Krijgt u veel negatieve reacties en klachten te zien? Wees dan extra wantrouwig!
Een webshop moet steeds een fysiek adres vermelden op de contactpagina, bij de FAQ of bij de wettelijke vermeldingen. Op één van deze pagina’s vindt u ook de naam van de verkoper, van het bedrijf en de naam van de websitehouder. Zonder logische verwijzingen of zonder coherentie, raadpleegt u het best Google en voert u de gevonden namen in.
6. Pluis de algemene voorwaarden uit
De AVV – de Algemene Verkoopsvoorwaarden – moeten aanwezig zijn op iedere website die een product te koop aanbiedt. Dit deel van de wettelijke vermeldingen is vaak een erg administratieve tekst die u onderaan de homepage vindt. In de AVV vindt u onder meer de volgende informatie en voorwaarden inzake:
- De levering
- De terugbetaling
- Het herroepingsrecht
- De betaling
Men zegt wel eens dat de duivel in de details zit. Dat geldt zeker ook voor de Algemene Verkoopsvoorwaarden.
U kunt ook opgelicht worden door deze voorwaarden. Denk maar aan een verborgen abonnement, een clausule die stelt dat terugbetalingen niet mogelijk zijn, … Oplichting met een legaal sausje erover! Eén van de basisprincipes van online oplichting is dat oplichters gokken op het feit dat niemand de verkoopsvoorwaarden van een product leest.
7. Wantrouw de reviews van andere consumenten
Neen, reviews zijn niet altijd een betrouwbare bron. Er bestaan weliswaar controlemechanismes en gespecialiseerde platforms zoals Trustpilot, maar iedereen kan die reviews geschreven hebben. Dit soort praktijken met valse beoordelingen kan misleidend zijn.
Wilt u een duidelijke en oprechte mening over de website van een handelaar? Zoek dan “website handelaar + beoordeling” op Google en u krijgt een juister beeld van de situatie.
8. Analyseer de online betaling
Wanneer u online betaalt, dan moet de webshop de volgende informatie tonen:
- alle details van uw bestelling
- de totale prijs, inclusief alle belastingen
Bepaalde webshops stellen de optie “snel afrekenen” voor. Kijk wel na of de inhoud van uw winkelmand en het totale bedrag correct zijn. Zo vermijdt u onaangename verrassingen. Ziet u die informatie niet staan? Wees dan op uw hoede en contacteer indien nodig de klantendienst.
Krijgt u geen antwoord?
Dan bent u hoogstwaarschijnlijk ontsnapt aan een online oplichting!
Tijdens de betaling kijkt u het best opnieuw de URL van de pagina na. Sommige hackers kopiëren de offertes van legale webshops en sturen u door naar onbeveiligde kopieën van die websites. Op het moment dat de transactie doorgaat, controleert u dus opnieuw of de URL valt onder het HTTPS-protocol.
Indien u dat nog niet gedaan hebt, dan vraagt u aan uw bank om een dubbele identificatie te voorzien. Wanneer u dan een online betaling uitvoert, wordt u doorverwezen naar een speciaal beveiligd platform dat in rechtstreekse verbinding staat met uw bank. U moet uw identiteit bewijzen aan de hand van een sms-bericht of de betaling bevestigen met een digitale sleutel.
9. Wacht op het bevestigingsbericht
Wanneer de betaling voltooid is, wacht u op de bevestiging en de bestelbon, een soort kasticket met een overzicht van uw bestelling. U vindt deze details terug in uw persoonlijke profiel op de webshop en u ontvangt normaal gezien ook een bevestiging per e-mail: gekochte producten of diensten, prijzen, levertermijnen en soms ook de trackingcodes.
Controleer ook of het gedebiteerde bedrag op uw rekening overeenstemt met het gefactureerde bedrag. Hebt u ergens twijfels over? Aarzel niet om rechtstreeks contact op te nemen met uw bank.
10. Ga voor lokaal of voor Europees
Kies voor een Belgisch of een Europees platform om uw online aankopen te doen. Die keuze op zich zal u helaas niet beschermen tegen online oplichting maar u kunt dan wel terugvallen op de Europese regelgeving, zoals het herroepingsrecht.
Weet ook dat websites en webshops van buiten de EU onderworpen kunnen zijn aan douanerechten of Btw-regels die niet vermeld worden tijdens de aankoop. En die kunnen opgelegd worden door de koerier- of postdienst op het moment dat u uw bestelling ontvangt.
In het kort: hoe vermijdt u online oplichting?
- Pas op met aanbiedingen die te mooi zijn om waar te zijn
- Controleer de URL
- Kijk de taal en het taalgebruik na
- Bestudeer de productomschrijving
- Raadpleeg Google over de identiteit van de verkoper
- Lees de Algemene Verkoopsvoorwaarden
- Vertrouw niet teveel op de reviews van andere consumenten
- Let goed op tijdens de online betaling
- Lees alle details van de bestelbon na
- Kies voor lokale bedrijven
Indien u online oplichting vaststelt, hoe klein ook, reageer dan onmiddellijk:
- Maak een dossier met bewijsstukken op en dien klacht in bij het dichtstbijzijnde politiekantoor.
- Informeer de bevoegde overheidsinstanties via de website Meldpunt.
- Contacteer uw bank.
Rust uw computer of uw smartphone zeker ook uit met een goede antivirus en met een advertentieblokkering!
Heeft u de gegevens van uw kredietkaart ingegeven op een frauduleuze webshop? Volg dan onze 5 tips bij een diefstal van uw persoonlijke gegevens.
Artikel geschreven in samenwerking met We are the Words.
Ontdek ook onze andere artikels over IT-bijstand door hier te klikken.
