Elk jaar vertrekken heel wat studenten gedurende meerdere maanden naar het buitenland om er te gaan studeren (in het kader van een Erasmus-uitwisseling of van een ander uitwisselingsprogramma).
Ver van huis studeren is echter niet altijd zo simpel, ook al verblijft men in een buurland of in een land dat cultureel weinig verschillend is. De student moet zijn nieuwe wereld leren kennen en komt hierbij enkele “probleempjes” tegen.
Hieronder zijn enkele van die moeilijkheden opgesomd. Ze werden samengebracht op basis van getuigenissen van studenten.

1. Organisatorische problemen

• « Bureaucratie » en administratieve rompslomp: administratieve documenten invullen, de inschrijvingen, de abonnementen (waaronder het openbaar vervoer), het huurcontract, de verzekeringen, … Het is niet zo eenvoudig om hierin zijn weg te vinden en niets te vergeten!
• De installatie: men moet eraan denken om zich zo comfortabel mogelijk te huisvesten en het nieuwe logement degelijk uit te rusten.
• Budget management: bvb. de aanvraag en het gebruik van een kredietkaart, facturen betalen, het beheer van het dagelijks (en maandelijks) budget en van de uitgaven.
  Veel studenten zoeken ook een job tijdens hun studieperiode, kwestie van financieel gemakkelijker rond te komen. In dit geval zullen zij zich ook goed moeten informeren en organiseren.
• Time management:  een goed beheer van de studietijd, de vrijetijdsbesteding, de werktijd, de (toeristische) ontdekking van het gastland, de tijd doorgebracht met nieuwe vrienden, … Dit alles vergt eveneens een goede organisatie.
• Medische zorgen : Het komt erop aan om een goede reisbijstand te hebben onderschreven, bij voorkeur geldig voor een lange duur, zoals de “Long Trip”.

De meeste organisatorische problemen lossen zich op dankzij een goede voorbereiding en het bijeenzoeken van informatie vóór het vertrek.

2. Integratieproblemen

• Het gevoel een “buitenlander” te zijn: het is niet eenvoudig om van meet af aan contact te leggen. De levenswijze in een vreemd land is soms heel verschillend van wat men thuis gewoon is. Studenten van het gastland kunnen sommige gewoontes of gedragingen van hun buitenlandse collega’s vreemd (of storend) vinden.
• De cultuuruitwisseling: wennen aan de cultuur en de normen van een gastland, kan ook een hele opgave zijn, vooral in landen die cultureel heel verschillend zijn. Gewoontes, regels, percepties, humor, tolerantie, referentiepunten, enz die eigen zijn aan een andere cultuur, vragen aan de student een groot aanpassingsvermogen.
  Gelukkig verdwijnen deze problemen met de tijd en zijn ze eerder een verrijking voor de student die zich snel kan aanpassen.
• De taalbarrière: natuurlijk zal de student een land kiezen waarvan hij de taal (een beetje) kent of waar hij zich in het Engels zal kunnen uitdrukken. Maar een (basis)kennis van de vreemde taal is niet altijd voldoende om de moeilijkheidsgraad van de lessen te trotseren of zich te integreren in het leefmilieu van de studenten (die een eigen taaltje hebben).
  Ook hier zal er tijd nodig zijn om dit probleempje op te lossen.
• De academische benadering: tot dan toe had de student een academisch parcours gevolgd in zijn eigen land. Hierbij werd een leerplan gevolgd dat eigen was aan een zelfde taalgroep of culturele genootschap en waaraan de student gewend was.
  Wanneer de student dit bekend schema verlaat, loopt hij het risico om een andere manier van lesgeven tegen te komen, andere soorten evaluaties, andere verwachtingen van professoren en een andere manier van werken.
  Het komt er dus op aan om zich goed te informeren vóór het vertrek en te zien hoe de plaatselijke studenten zich voorbereiden en hun cursus volgen.
• Buitenlandse deviezen: de kosten van levensonderhoud zijn niet overal dezelfde. Zolang de student in de eurozone blijft, zal hij gemakkelijk de prijzen kunnen vergelijken met die van zijn thuisland. Maar buiten de eurozone zal hij een aanpassingsperiode nodig hebben om de nieuwe munt gewoon te worden en zijn uitgaven naar behoren aan te passen.

3. Emotionele en relationele problemen

• Heimwee: ver weg leven van zijn bekende wereld en langdurig ijveren om zich goed te integreren is niet simpel. Het is dus normaal dat men af en toe te kampen krijgt met periodes van twijfel en heimwee. Door zo snel mogelijk te proberen deel te nemen in het leven van de andere studenten en van de inwoners zal men echter sneller zijn naasten en vrienden kunnen “missen” die men in het thuisland heeft achtergelaten.
• Ver weg van bekende netwerken: ver verwijderd leven van zijn gekende sociale netwerken is ook niet evident, vooral wanneer men zijn dagelijkse kopzorgen wil delen. Thuis kan men altijd wel rekenen op zijn vriendenkring. Vanuit het buitenland gezien, wonen die vrienden plots wel heel ver (te meer wanneer men rekening moet houden met een groot tijdverschil).
  Zoals voor vele problemen, zal de uitbouw van een nieuwe vriendenkring en van een nieuw netwerk dit probleem spoedig oplossen.
• “Ik voel me verloren”: op een onbekende plek gaan wonen, betekent dat men een andere leefomgeving moet leren kennen en de nuttige of interessante plekjes moet ontdekken (winkels, geneesheren, medische centra, transportmiddelen, bars en restaurants, uitgangsplaatsen, enz).
  Gelukkig bestaan er tegenwoordig apps die ons in staat stellen om snel de wereld te verkennen en om de goede adressen van de directe omgeving op te zoeken.

De beste manier

Bovengenoemde probleemjes zijn heel normaal en zullen mettertijd een oplossing vinden. Zich goed informeren vóór het vertrek en bij aankomst (via de universiteit, de andere studenten, gespecialiseerde blogs en forums op het internet, enz) voorkomt reeds heel wat moeilijkheden.
De nieuwe vrienden en de uitbouw van een nieuw netwerk met plaatselijke contacten zorgt ongetwijfeld voor de rest.
Uiteindelijk is het ook een beetje hiervoor dat men elders gaat studeren, niet?

Lees ook het artikel: “Studeren en Erasmus : enkele tips van een studente“

Interessante links:
– JINT
– Kamiel (paperassengids voor al je buitenlandplannen)