Alain Dierckx
Minderjarigen nemen actief deel aan het verkeer, te voet of met individuele vervoermiddelen zoals de fiets, de elektrische step of de bromfiets. Deze toenemende aanwezigheid gaat gepaard met een reëel risico op ongevallen, met belangrijke juridische en financiële gevolgen. Dit artikel geeft een overzicht van de belangrijkste cijfers, risicogedrag, wettelijke verantwoordelijkheden naargelang de leeftijd en te nemen preventiemaatregelen.
Minderjarigen en verkeersongevallen
Aan het verkeer nemen alle minderjarigen deel. Ze doen dit niet enkel te voet, maar ook met hun fiets, e-step, scooter of bromfiets. Net als volwassenen kunnen zij jammer genoeg ook een ongeval veroorzaken en dan is de vraag: wie draait op voor de schade die ze aangebracht hebben?
In de Belgische wetgeving is de leeftijd van de minderjarige op het moment van het ongeval de bepalende factor om de verantwoordelijkheid te bepalen. Maar hun gedrag en het goed onderhouden van hun voertuig speelt een belangrijke rol in het vermijden van schade.
In dit artikel beantwoordt onze blogger Alain Dierckx de meest gestelde vragen over dit onderwerp.
Hoeveel minderjarigen zijn betrokken bij verkeersongevallen?
Bij één op de tien verkeerslachtoffers in 2023 was er jammer genoeg een minderjarige tussen 15 en 19 jaar betrokken. Er zijn wel verschillen qua regio en qua gender. In Brussel liggen de cijfers namelijk hoger dan in de andere gewesten en op het vlak van gender was twee derde van de slachtoffers een jongen.
Welk transportmiddel gebruiken de minderjarigen het meest?
Minderjarigen verplaatsen zich vooral op de volgende manieren:
- Te voet
- Als passagier in een auto
- Met het openbaar vervoer
- Vier op de tien gebruiken frequent een niet-elektrische fiets.
- Een op de vijf jongeren gebruikt wel eens een elektrische step maar minder dan 5% rijdt er regelmatig mee rond.
Welk transportmiddel gebruikten de minderjarigen bij een ongeval?
- Een bromfiets (31,2%)
- Een fiets (26,7%)
- Te voet (9,3%)
- Een elektrische step (5,1%)
Wat vinden de minderjarigen aanvaardbaar gedrag in het verkeer?
- Fietsen zonder helm (71,9%)
- Wandelen op straat onder invloed van alcohol (48,6%)
- Met twee op een e-step (25%)
NB Alle bovenstaande cijfers zijn afkomstig uit een studie uitgevoerd door het verkeersinstituut VIAS.
Hoe wordt het gedrag van zwakke weggebruikers in het verkeer gepercipieerd?
Uit de Mobiliteitsenquête 2025 van Europ Assistance blijkt dat 67% van de weggebruikers het gevoel heeft dat gebruikers van zachte mobiliteit zich niet houden aan de verkeersregels en 58% denkt dat ze meer verkeersongevallen veroorzaken.
Hoe kan het aantal minderjarigen betrokken bij verkeersongevallen dalen?
Het Federaal plan voor verkeersveiligheid voorziet een vorming en een sensibilisering van jongeren in het verkeer. Daarvoor wordt er gerekend op verschillende partijen. De ouders natuurlijk maar ook scholen, sportverenigingen en jeugdbewegingen spelen een belangrijke rol. Sociale media zijn eveneens een nuttig platform voor de doorstroming van de communicatie.
Wie is verantwoordelijk voor de schade aangebracht door een minderjarige?
Sinds januari 2025 zijn de gezagsdragers van de minderjarige verantwoordelijk voor de schade die de minderjarigen veroorzaken. Dat zijn dus naast de ouders ook de pleegouders, adoptanten en voogden.
Verschilt de aansprakelijkheid per leeftijd van de minderjarige?
Minderjarigen tot de leeftijd van twaalf jaar kunnen niet persoonlijk aansprakelijk gesteld worden. De gezagsdragers zijn dus altijd verantwoordelijk.
Minderjarigen ouder dan twaalf jaar kunnen evenmin persoonlijk aansprakelijk gesteld worden maar de ouders hebben wel de mogelijkheid om een bewijs te leveren dat de schade niet te wijten is aan hun fout.
Minderjarigen ouder dan zestien jaar kunnen voor verkeersinbreuken vervolgd worden alsof ze meerderjarig zijn.
Kan een minderjarige strafrechterlijk vervolgd worden?
Verkeersovertredingen begaan door minderjarigen tot de leeftijd van zestien jaar worden behandeld door het jeugdparket. Als het om een ernstige overtreding gaat, kan de minderjarige gedagvaard worden voor de jeugdrechtbank.
Verkeersovertredingen begaan door een minderjarig tussen zestien en achttien jaar oud worden behandeld door het politieparket. Er kan een minnelijke schikking voorgesteld worden of het parket kan de zaak doorsturen naar de politierechtbank.
Hoe kan men zich als gezagsdrager verzekeren?
De gezagsdragers onderschrijven best een familiale verzekering want een schadevergoeding kan oplopen tot een hoog bedrag. Deze verzekering dekt zowel materiële als lichamelijke schade aan derden.
Een rechtsbijstandsverzekering is ook een optie en kan helpen om de schade te recupereren.
Ook een fietsbijstand is zeker ook nuttig: zij komt niet enkel tussen bij lichamelijke ongevallen, maar ook wanneer het rijtuig wegens een panne of ongeval niet meer kan gebruikt worden op de openbare weg. Bij Europ Assistance kan men de fietsbijstand Bike onderschrijven. Er is ook een fietsbijstand voorzien in de jaarcontracten Light, Smart, Sport en Vip.
Waarom is een goed onderhoud van het voertuig belangrijk?
Het voertuig goed onderhouden is van groot belang om de levensduur te verlengen en om het risico op ongevallen door slecht functioneren te vermijden.
Hieronder enkele tips voor het onderhoud van fiets, e-step, scooter en bromfiets:
- Verwijder al het vuil na een rit door slecht weer
- Controleer regelmatig de banden en de bandenspanning
- Controleer de goede werking van de remmen
- Controleer of de voor- en achterverlichting nog naar behoren werkt
- Voor de voertuigen voorzien van een batterij:
- laad de batterij niet op tot 100% maar tot maximum 80%
- ontlaad de batterij niet helemaal
- houd de batterij op 30% bij langer stilstaan
- Voor de fiets: smeer de ketting regelmatig in met olie
- Bewaar het voertuig op een droge en veilige plek
